Strategia rozwiązywania problemów społecznych do 2013 r.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
do roku 2013
SZREŃSK 2006
Załącznik do Uchwały Nr............
Rady Gminy Szreńsk z dnia
Spis treści:
WSTĘP
- 1. Wprowadzenie
- 2. Założenia strategii
- 3. Misja
- 4. Analiza stanu aktualnego
Główne problemy społeczne gminy
- 5. Lista celów głównych i operacyjnych
- 6. Termin realizacji celów strategii
- 7. Źródła finansowania
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych do 2013 jest wieloletnim dokumentem programowym nadającym kierunek działaniom zapewniającym bezpieczeństwo społeczne mieszkańcom naszej gminy, w szczególności grupom osób zagrożonych wykluczeniem. Powstały spójny i trwały program społeczny, określone operacyjne priorytety i konkretne zadania mogą być realizowane niezależnie od okoliczności politycznych.
Niniejsze opracowanie spełniające ustawowy wymóg skonstruowania dla każdej gminy strategii integracji i polityki społecznej powstało dzięki zaangażowaniu i aktywności wszystkich podmiotów samorządu lokalnego. Wykorzystano także wcześniejsze szczegółowe opracowania gminy.
1. WPROWADZENIE
Pod wpływem przeobrażeń gospodarczych i społecznych kraju następuje także systemowe przekształcanie polityki społecznej, od modelu państwa opiekuńczego do modelu, w którym uznaje się, że ważniejsze jest tworzenie systemu, który motywuje do pracy. Wg. aktualnego ustawodawstwa pomoc społeczna jest instytucją państwa, której zadaniem jest udzielanie wsparcia osobom i rodzinom, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej i nie potrafią zmienić tej sytuacji przy wykorzystaniu własnych sił i możliwości. Definiowane „własne siły i możliwości" oznaczają nie tylko osobiste umiejętności jednostki, ale również możliwości bliższej i dalszej rodziny, sąsiadów, znajomych oraz szerszej społeczności lokalnej. Doświadczenia wykazały bowiem, że środki pieniężne nie rozwiązują problemów podopiecznych, a często prowadzą do stałego uzależnienia się od pomocy państwa.
Nowe spojrzenie na sposoby rozwiązywania kwestii społecznych dają samorządom terytorialnym możliwości podejmowania najbardziej efektywnych działań dostosowanych do zdiagnozowanych potrzeb lokalnej społeczności. Odczuwaną jednakże trudnością planowania działań terytorialnych jest konieczność stosowania określonych mechanizmów przyznawania świadczeń o charakterze stałym, według sztywnych kryteriów, często nie uwzględniających indywidualnych sytuacji rodziny, a także odczuwane systematyczne zmniejszenie środków finansowych na pomoc społeczną.
2. ZAŁOŻENIA STRATEGII
- Założono, że STRATEGIA powinna określać zadania dla gminy w zakresie rozwiązywania problemów społecznych oraz zsynchronizowana z celami i zadaniami Programów Zrównoważonego Rozwoju Gminy Szreńsk.
- Uznano także, że gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych, określająca potrzeby mieszkańców, winna być tworzona metodą planowania partnerskiego z udziałem wszystkich podmiotów samorządu lokalnego, co doprowadzi do porozumienia i współdziałania w rozwiązywaniu trudnych problemów społecznych.
- W strategii zakłada się, iż osiąganie założonych celów odbywać się będzie przy wykorzystaniu stworzonego w gminie i powiecie systemu pomocy społecznej oraz przy wzmocnieniu współpracy z organizacjami pozarządowymi.
- Rozwiązania przyjęte w strategii nie wymagają dalszej rozbudowy infrastruktury pomocy społecznej z wyjątkiem zwiększenia kadry specjalistów oraz doskonalenia pracy socjalnej - sukces działań pomocy społecznej zależy bowiem w głównej mierze od profesjonalizmu osób realizujących zadania.
Konstruowanie strategii rozwiązywania problemów społecznych dokonano w oparciu o następujące dokumenty:
- rozpoznanie potrzeb poprzez przeprowadzenie ankiet w ośrodku pomocy społecznej, służbie zdrowia, wydziałach Urzędu Gminy, Komisariacie Policji
- danych Urzędu Statystycznego i Powiatowego Urzędu Pracy w Mławie.
Uzyskane dane stanowiły podstawę do sporządzenia bilansu mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń, wynikających z uwarunkowań zewnętrznych. Metodologiczną podstawą analizy strategicznej była analiza SWOT. Pracując w oparciu o tę metodologię określona została misja gminy, sformułowana została głównie i operacyjne cele oraz zadania w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. Na podstawie wypracowanego zbioru zadań będzie można opracować roczne i okresowe programy i plany, a ich analiza ewaluacyjna będzie podstawą dokonywania niezbędnych modyfikacji.
Przyjęto następujący schemat budowania strategii gminnej:
ANALIZA STANU AKTUALNEGO
Wyjściowym materiałem diagnostycznym dla budowanej strategii była analiza badawcza problemów społecznych odnoszącą się do głównych uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych ogólnej sytuacji gminy oraz uwarunkowań wewnętrznych obszaru pomocy społecznej.
MISJA |
CELE GŁÓWNE (STRATEGICZNE) |
Podstawą etapu prac związanych z określeniem sfery celów gminnej Strategii Rozwiązywania problemów Społecznych były wskazania ustawodawcy zawarte w tematycznie powiązanych aktach prawnych oraz europejskie programy systemowe służące rozwojowi społecznemu i zapobieganiu występowaniu problemów lub ich rozwiązywaniu.
Cele operacyjne (szczegółowe) |
Wyznacznikiem ustalenia kolejności i celów szczegółowych w celach głównych, stał się rozmiar problemów poszczególnych grup osób zagrożonych wystąpieniem problemów społecznych ze skutkiem wykluczenia społecznego. Oceny tej dokonał Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Szreńsku na podstawie dotychczasowych analiz i doświadczeń.
Zadania (projekty) |
Podstawą diagnozy stanu obecnego była analiza sytuacji (SWOT) tzn. identyfikacja słabych i mocnych stron obecnego sposobu rozwiązywania problemów społecznych oraz identyfikacja problemów grup osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, analiza zasobów oraz prowadząca do określenia szans i zagrożeń w otoczeniu - analiza trendów przyszłości.
Głównym zadaniem w trakcie budowania strategii było wyznaczenia kierunków polityki społecznej i wynikających z działań prowadzonych w gminie Szreńsk w odniesieniu do grupy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym do roku 2013.
Wyznaczone cele strategiczne zmierzają do tworzenia warunków do integracji społecznej oraz pomocy osobom z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Określono je w oparciu o:
- analizę gminnego planu rozwoju,
- identyfikację obecnych problemów,
- przewidywaną i pożądaną wizję przyszłości,
- uwzględnienie priorytetów i kierunków działań zawartych w polskich strategiach na różnych poziomach oraz w dokumentach Unii Europejskiej.
Przyjęte zasady wartości
- Zasada dostępności wszystkich mieszkańców gminy do wszystkich obszarów życia społeczne-gospodarczego. Wynika ona z podstaw polityki społecznej wprowadzonej w Polsce od 1990, a także z głównymi celami Unii Europejskiej, wyraźnie nakreślonymi i traktowanymi priorytetowo w obszarze wspierania przez Unię Europejską poszczególnych państw w realizacji celów wynikających z ich strategii integracji i polityki społecznej.
- Zasada równego korzystania z dostępu do rynku pracy, edukacji, ochrony zdrowia, mieszkań, kultury, sportu, pomocy społecznej, usług zapewniających pomoc prawna, bezpieczeństwo. Oznacza to dla samorządu terytorialnego konieczność stworzenia obywatelom możliwości zarówno rozwoju osobistego, jak i szansę udziału w różnych formach życia społecznego.
- Wychodząc z założenia, że mieszkańcy gminy posiadają własny zasób możliwości uznano, iż ważną wartością jest rozwijanie i wykorzystanie potencjału ludzkiego poprzez pobudzenie aktywności lokalnej oraz bazowanie na zasobach tkwiących w lokalnej społeczności.
- Wszelkie działania podmiotów, realizujących przyjęte w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych cele, będą opierać się na przyjętych tu zasadach normach i wartościach.
- Instytucje i organizacje biorące udział w realizowaniu celów Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych mają obowiązek wspierania mieszkańców z zachowaniem zasady pomocniczości bez różnicowania z jakichkolwiek względów i z zachowaniem szans.
3. Misja
Gmina Szreńsk gminą
działającą dla dobra swoich mieszkańców.
4. Analiza stanu aktualnego
Gmina Szreńsk położona jest w północnej części województwa mazowieckiego, w powiecie mławskim, w dolinie rzeki Mławki przy trasie Mława-Płock. Ogólna powierzchnia ewidencyjna gminy ogółem wynosi 10966 ha (110 km 2 ), co stanowi 9,39 % powierzchni powiatu mławskiego. W strukturze użytkowania gruntów przeważają użytki rolne, które łącznie zajmują 8984 ha (82,1 % powierzchni gminy), lasy i grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione zajmują 1.451 ha, co stanowi zaledwie 13,3 % powierzchni gminy, pozostałe grunty w tym nieużytki stanowią powierzchnię 503 ha (4,6 %).
Sąsiednie gminy to: Radzanów, Strzegowo, Wiśniewo, Lipowiec Kościelny znajdujące się w powiecie mławskim oraz Bieżuń, Żuromin i Kuczbork z powiatu żuromińskiego. Gmina posiada podstawowe instytucje i urzędy oraz dobrą sieć dróg komunikacyjnych, co daje możliwość bezpośredniego połączenia PKS z Warszawą, Olsztynem, Płockiem, Mławą i Żurominem.
Odległość od ważniejszych miejscowości i większych miast wg głównych szlaków komunikacyjnych to: do Mławy 25 km, do Żuromina 17 km, do Płocka 70 km, do Warszawy 120 km, do Olsztyna 115 km.
Gmina Szreńsk leży w zasięgu Równiny Raciąskiej, wchodzącej w skład Niziny Północnomazowieckiej, która jest częścią Nizin Środkowopolskich. Najwyższe wzniesienie terenu 170,0 m n. p. m. leży w północnej części gminy we wsi Krzywki Piaski w zasięgu moreny czołowej. Najniższy obszar 113,3 m n. p. m. leży w dolinie rzeki Mławki w południowo - zachodniej części gminy - wieś Pączkowo. W zasięgu gminy można wydzielić dwa zasadnicze typy rzeźby. W części północnej, zachodniej, południowej i południowo - wschodniej rzeźba falista, przechodząca w pagórkowatą, obejmuje swym zasięgiem około 50% powierzchni gminy. W części środkowej, południowo - zachodniej i wschodniej występuje rzeźba płasko równinna obejmująca swym zasięgiem pozostałą powierzchnię gminy. Jest to rozległa dolina rzeki Mławki wraz z licznymi dolinami jej dopływów.
W strukturze sieci osadniczej na obszarze gminy wyróżnia się siedziba gminy - Szreńsk, która pełni rolę wielofunkcyjnego lokalnego ośrodka usługowo-administracyjnego. Jest lokalnym ośrodkiem obsługi mieszkańców oraz gminnym centrum aktywności społeczno-gospodarczej.
Na terenie gminy znajduje się 24 miejscowości, a pod względem administracyjnym wydzielono 24 sołectwa: Bielawy, Doziny, Grądek, Kobuszyn, Krzywki Bośki, Krzywki Piaski, Kunki, Liberadz, Ługi, Miączyn Duży, Miączyn Mały, Miłotki, Mostowo, Nowe Garkowo, Ostrów, Proszkowo, Przychód, Pączkowo, Rochnia, Sławkowo, Stare Garkowo, Szreńsk, Wola Proszkowska, Złotowo.
Wskaźnik gęstości zaludnienia gminy wynosi (dane na koniec roku 2005) 43,19 osób/ km 2 Ludność gminy wg miejsca osiedlenia:
Gmina Szreńsk jest gminą rolniczą. Struktura użytkowania gruntów wskazuje na dominującą rolę produkcji rolnej w strukturze gospodarczej gminy. Wykorzystanie gruntów na cele rolnicze jest jednak przestrzennie zróżnicowane, na co mają wpływ klasy bonitacyjne i warunki stawiane przez Unię Europejską.
Główne funkcje gminy to produkcja rolna i zwierzęca. Ogólna liczba gospodarstw rolnych w 2005 r. wynosiła 1069, średnia wielkość gospodarstwa rolnego ok. 15 ha.
Ogólna powierzchnia gruntów ornych w gminie wynosi ok. 4,3 tys. ha. W strukturze upraw dominują zboża 33,7 % w użytkach rolnych, powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych to ok. 3 tys. ha.
Uzupełnieniem działalności rolniczej jest działalność gospodarcza prowadzona przez przedsiębiorców na terenie gminy lub poza jej terenem.
Na terenie gminy działa niewiele firm i instytucji zatrudniających mieszkańców. Większość pracuje w instytucjach użyteczności publicznej (szkoły, Urząd Gminy, NZOZ „Szreń-Med.", biblioteka, GOK). Największym pracodawcą spoza sektora publicznego jest Zakład Przewodów „Technokabel".
Z ogólnej liczby podmiotów według podmiotów gospodarki narodowej, dominuje zakład związany z działalnością produkcyjną (Technokabel) - 37,4% ogółu pracujących. Drugą pozycję zajmuje edukacja (szkoły) - 21,5% ogółu pracujących, a trzecią pozycję zajmuje administracja publiczna, obrona narodowa - 11,5% ogółu zatrudnionych, a następnie: ochrona zdrowia i opieka społeczna - 8%, rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo, łowiectwo - 6,7%, transport, składowanie - 4,8%, pozostała działalność usługowa, komunalna itp. - 3,7%, pośrednictwo finansowe 2,8%, budownictwo - 2%, handel, naprawy - 1%, obsługa nieruchomości i firm - 0,6%.
Społeczeństwo gminy Szreńsk, w takim samym stopniu jak cale społeczeństwo Polski zmienia się wraz z zjawiskami społecznymi związanymi z przemianami gospodarczymi kraju. Ludność gminy nastawiona gospodarczo i zawodowo na działalność rolniczą przeżywa specyficzne trudności i problemy bytowe ukierunkowując tym samym zapotrzebowanie na rozwój określonych usług społecznych.
W chwili obecnej funkcję koordynatora działań skierowanych do mieszkańców gminy potrzebujących różnego rodzaju wsparcia spełnia Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
Zasadniczą strategią rozwiązywania problemów społecznych jest stymulowanie mechanizmów korekcyjnych, których zadaniem jest przywrócenie stanu równowagi i integracji społeczeństwa. Zgodnie z wiedzą uzyskaną na podstawie analiz problemów społecznych określono i opisano te problemy, których rozwiązanie jest priorytetowe i wymaga skoncentrowanych, planowanych i kierunkowych działań skierowanych na ich wyeliminowanie.
Sytuacja demograficzna gminy
Dane pochodzące z dokumentów Urzędu Gminy w Szreńsku wskazują na nieznaczną tendencję spadku liczby mieszkańców gminy.
Zjawiskiem bardziej niepokojącym, ale zgodnym z krajowymi tendencjami, jest obniżający się poziom przyrostu naturalnego mieszkańców gminy.
Proces ten może spowodować systematyczne starzenie się społeczeństwa gminy Szreńsk i można spodziewać się narastania problemów związanych opieką nad ludźmi starszymi, którzy często mają problemy ze stanem zdrowia, poczuciem osamotnienia i ograniczonymi formami aktywności, w tym spędzania czasu wolnego.
Samorządy lokalne są zobowiązane, poprzez Ustawę o pomocy społecznej, do świadczenia usług osobom, które z powodu wieku, choroby lub z innych przyczyn wymagają pomocy, a są jej pobawione lub też ich rodzina nie może tej pomocy zapewnić.
W latach 2004-2005 GOPS w Szreńsku świadczył pomoc opiekuńczą dla łącznej liczby 43 osób w wieku poprodukcyjnym angażując w tę pomoc rocznie łączna kwotę ok. 217 393 złotych. Usługi opiekuńcze obejmują wiec pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości również zapewnienie kontaktu z otoczeniem. Jednocześnie pomimo starań GOPS, aby usługi opiekuńcze zapewnione były w miejscu zamieszania zaistniała konieczność umieszczenia 1 osoby w Domu Pomocy Społecznej dla osób starszych.
Innym czynnikiem wpływającym na strukturę demograficzną gminy jest migracja ludności. Dotyczy ona szczególnie młodych ludzi a wynika zarówno z procesu ubożenia mieszkańców, jak i regionalnego i krajowego poziomu bezrobocia.
Postępujący proces ubożenia mieszkańców gminy
Ustawa o pomocy społecznej definiuje ubóstwo na podstawie mieszczenia się dochodu rodziny lub osoby w tzw. minimum socjalnym. Ubóstwo to jednak zjawisko bardziej złożone, bo oprócz aspektów ilościowych (dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa domowe) posiada swoją stronę jakościową, do której należą inne wskaźniki sytuacji materialnej, w tym posiadanie rozmaitych dóbr, dostępność wykształcenia oraz możliwość korzystania z różnych form wypoczynku i rozrywki.
Stopniowe ubożenie może, więc objawiać się różnymi formami - zbyt niskim dochodem, złym odżywianiem, niskim standardem mieszkania lub brakiem miejsca do zamieszkania, a także utrudnionym dostępem do opieki zdrowotnej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Szreńsku notuje systematyczne powiększanie się liczby osób i rodzin objętych pomocą, przy czym wsparciem obejmuje także osoby z tzw. strefy niskich dochodów. Ubóstwo jest, bowiem z reguły dopiero efektem długotrwałego utrzymywania się rodzin czy osób w strefie niskich dochodów.
Wykres ukazujący ogólny zakres pomocy udzielonej w latach 2001-2005 przez GOPS w Szreńsku:
W związku z utrzymywaniem się niekorzystnych mechanizmów gospodarczych można spodziewać się, co najmniej utrzymania obecnego poziomu ilości rodzin wymagających stałego wsparcia socjalnego państwa i samorządu lokalnego.
Rodzina dysfunkcyjna i uzależnienia
Obecna sytuacja polityczna państwa skierowana do rodzin preferuje pomoc materialną oraz działania o charakterze profilaktycznym, poradniczym lub terapeutycznym.
W obszarze szczególnych oddziaływań socjalnych znajdują się środowiska rodzin dysfunkcyjnych, których skrajną formą jest rodzina patologiczna, w której nie przestrzegane są przyjęte systemy wartości i norm społecznych. Rodziny takie stanowią zagrożenie dla całej populacji mieszkańców szczególnie ze względu na wzorcowe postępowania przekazywane dzieciom.
Bolączką GOPS w Szreńsku jest notowany przez pracowników socjalnych brak efektywnej współpracy z rodzinami. Placówki oświatowe gminy zaś zwracają uwagę na odczuwalny brak specjalistycznej pracy pedagogów i psychologów, którzy mogliby wesprzeć działania wychowawcze nauczycieli.
W analizie mocnych i słabych stron gminy podkreślono także, że dzieciom i młodzieży funkcjonującej przecież także poza rodziną w innych obszarach społecznych, takich jak: szkoła, grupy rówieśnicze, środowisko lokalne nie jest proponowana zbyt szeroka oferta alternatywnych zajęć pozaszkolnych o wymiarze profilaktyczno - interwencyjnym, która mogłaby równoważyć niedostateczne wzorce rodzinno-społeczne.
Proces patologizacji rodzin, w tym pogłębienia się niewydolności wychowawczej rodziny można wyjaśnić niekorzystnymi zjawiskami społecznymi. Powiększająca się ilość osób bezrobotnych powoduje ubożenie całych rodzin. Tym samym osoby te kierują się raczej ku zapewnieniu podstawowego bytu niż skupianiu się na wychowaniu. Nie bez wpływu pozostaje tu fakt długotrwałego pozostawania bez pracy i odczuwany stan wyuczonej bezradności wywołujący bierność i stan permanentnej frustracji.
Stałą pomoc w sytuacjach trudnych mieszkańcy gminy mogą znaleźć zarówno w GOPS w Szreńsku, jak i w Centrum Pomocy Rodzinie w Mławie.
Wsparcie rodzin dysfunkcyjnych w gminie Szreńsk jest wielopłaszczyznowe, i tak obok pomocy materialnej obejmuje wsparcie poprzez postępowania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych motywujących do podjęcia leczenia osoby uzależnione od alkoholu lub, w szczególnych przypadkach, kierujących wnioski o zastosowanie nakazu leczenia do sądów rejonowych.
Działania prowadzone w roku 2005 przez GKRPA w Szreńsku
Analiza danych GKRPA w Szreńsku wykazała, że w roku 2005 z racji występowania choroby alkoholowej postępowaniem objęto 8 osób, z którymi przeprowadzono łącznie 11 rozmów wyjaśniająco - motywujących.
Ostatecznie w wyniku przeprowadzonego rozeznania wobec 7 osób sformułowano wniosek do sądu rejonowego o wszczęcie postępowania zmierzającego do zastosowania nakazu leczenia odwykowego.
W obrębie omawianego problemu Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Szreńsku obejmował w latach 2001 - 2005 od 6 do 3 rodzin (łącznie od 21 do 9 członków w rodzinie rocznie). Można więc założyć, że podobny poziom problemu utrzyma się w latach kolejnych.
Innym problemem rodzin dysfunkcyjnych jest występowanie przemocy domowej, często związanej z nadużyciem alkoholu, choć nie jest to jedyny ze znanych powodów stosowania rozwiązań siłowych.
Wg. danych Posterunku Policji w Szreńsku systematycznie wzrasta ilość interwencji policji związanych ze stosowaniem przemocy domowej przez członków rodzin, wzrasta także ilość procedur Niebieskiej Karty zakładanych dla rodzin poszkodowanych w wyniku przemocy.
Ze względu na zanotowane w gminie problemy społeczne i przewidywania utrzymywania się ich poziomu ważnym wydaje się zorganizowanie Punktu Informatyczno - Konsultacyjnego. W ramach małej gminy, jaką jest gmina Szreńsk mógłby on pełnić role pierwszego miejsca kontaktu dla osób i rodzin w kryzysie spowodowanym różnorodnymi czynnikami: chorobą alkoholową współuzależnieniem, przemocą domową, konfliktami małżeńskimi, trudnościami wychowawczymi a nawet wtórnie szkolnymi trudnościami w nauce spowodowanymi zaburzeniami zachowania.
Potencjalnymi klientami PI-K mogliby być rodzice, nauczyciele oraz dzieci i młodzież, a działania Punktu powinny być czynnikiem łączącym wszystkie instytucje samorządu gminnego.
Zagrożenia bezpieczeństwa publicznego
Dużym osiągnięciem gminy Szreńsk jest utrzymanie do chwili obecnej Posterunku Policji w Szreńsku. Daje to efekty we wzroście poczucia bezpieczeństwa mieszkańców gminy.
Przy zmniejszającym się poziomie liczby popełnianych przestępstw praktycznie nie zmniejszył się procent ich wykrywalności.
Zmienia się także struktura kategorii przestępstw popełnionych na terenie gminy Szreńsk.
Można uznać, że znacznie ograniczono najczęściej wskazywane źródła poczucia zagrożenia mieszkańców, czyli nietrzeźwość osób prowadzących pojazdy mechaniczne.
Jednakże dobrą prognozą dla ograniczenia zachowań zagrażających jest brak notowanych przestępstw z udziałem nieletnich. Wydaje się zasadnym stwierdzenie, że wymierne efekty daje intensywna praca profilaktyczno - prewencyjna.
Sytuacja służby zdrowia - dostęp do opieki medycznej
Aktualnie na terenie gminy funkcjonuje ośrodek zdrowia w którym można skorzystać z pomocy lekarzy pierwszego kontaktu, pediatry oraz dentysty.
Doraźną pomoc sytuacyjną zapewniają służby medyczne pogotowia ratunkowego w Mławie i Żurominie. W przypadku wystąpienia konieczności dłuższego pobytu leczniczego mieszkańcy korzystają w równym stopniu ze szpitali w Mławie, Żurominie czy Ciechanowie.
Odczuwaną przez mieszkańców uciążliwością jest mała dostępność do specjalistycznych usług medycznych. Przyczyną niezadowolenia jest zarówno konieczność dojeżdżania do lekarzy - specjalistów, jak i ograniczone nakłady finansowe państwa skierowane na ochronę zdrowia, co powoduje kontraktowanie przez budżet często zbyt małej liczby świadczeń.
Inną bolączką mieszkańców są wciąż rosnące ceny lekarstw - coraz więcej osób nie stać na wykupienie recept. W związku z tym można przewidywać systematyczny wzrost liczby przyznawanych przez GOPS zasiłków celowych związanych z ponoszeniem kosztów leczenia.
W obliczu trudnej sytuacji finansowej służby zdrowia ważnym elementem wydaje się prowadzenie działań profilaktycznych mogących w efekcie doprowadzić do poprawy stanu zdrowia mieszkańców gminy, a przede wszystkim do zapobiegania powstawaniu chorób społecznych, w tym szczególnie alkoholizmu, choroby układu krążenia oraz powracającej gruźlicy.
5. Lista celów głównych i operacyjnych
Określenie listy celów głównych (strategicznych) nastąpiło w wyniku przeprowadzenia przeglądu dotychczasowego systemu wsparcia społecznego w gminnie oraz określenia obszarów potrzeb.
Wynikające z celów głównych cele szczegółowe (operacyjne), to w przedstawianej strategii hasła, tytuły szczegółowych programów, które będą systematycznie realizowane przez kolejne lata.
Ważnym elementem realizacji gminnej strategii jest powołanie przez władze gminy zespołu monitujaco-wdrożeniowego ds. strategii, którego wstępnym zadaniem będzie określenie organizacji odpowiedzialnych za wykonanie poszczególnych zadań i projektów społecznych, a następnie koordynowanie działań zmierzających do osiągnięcia kolejnych celów operacyjnych, w ich wyniku również celów głównych.
W każdym roku obowiązywania strategii, na podstawie terminarza celów strategicznych powinny powstawać skorelowane, konkretne roczne programy działań poszczególnych podmiotów samorządu lokalnego.
Zewnętrzne uwarunkowania niezbędne do realizacji STRATEGII:
- Zwiększenie krajowych nakładów ze strony Funduszu Pracy na aktywne formy zwalczania bezrobocia.
- Zadbanie, na poziomie powiatowego systemu pośrednictwa i doradztwa zawodowego, o odpowiednią liczbę osób pracujących na rzecz poszukujących pracy i bezrobotnych.
- Nowelizacja kodeksu karnego w zakresie ochrony prawnej ofiar przemocy - ustanowienie prawa chroniącego osoby poszkodowane, w tym np. zapis o nakazie eksmisji sprawcy, zapis o zakazie zbliżania się sprawcy do ofiary itp.
- Pełna realizacja ustawy o zintegrowanym systemie ratowniczym.
CELE GŁÓWNE STRATEGII
Cel 1. Zorganizowanie działań zapewniających bezpieczeństwo oraz zdrowy styl życia.
Cel 2. Zapewnienie właściwej opieki medycznej, w tym wyrównanie szans osób niepełnosprawnych.
Cel 3. Promocja zatrudnienia oraz aktywizacja rynku pracy.
Cel 4. Zbudowanie systemu działań wspomagających funkcjonowanie rodzin.
Cel 5. Tworzenie nowych szans rozwoju poprzez większy dostęp do edukacji kultury i sportu.
Cel 6. Zapewnienie warunków umożliwiających realizacje celów strategii rozwiązywania problemów społecznych.
Cel główny 1. Zorganizowanie działań zapewniających bezpieczeństwo oraz zdrowy styl życia.
CEL SZCZEGÓŁOWY | ZADANIA | DOCELOWY TERMIN REALIZACJI |
1.1 Zmniejszenie ilości spożywania alkoholu | Od 2006 | |
Upowszechnianie materiałów edukacyjno - informacyjnych z zakresu profilaktyki uzależnień i promocji zdrowia. | Od 2006 | |
Edukacja społeczeństwa w zakresie czynników chroniących i czynników ryzyka ( na bazie edukowania rodziców w placówkach oświatowych). | 2006-2013 | |
Opracowanie zintegrowanego systemu działań profilaktycznych skierowanych do dzieci i młodzieży, w tym zwiększenie ofert form spędzenia czasu wolnego. | Od 2006 | |
Wspieranie procesów wdrażania szkolnych programów profilaktyki. | Od 2006 | |
Promowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego i działań kształtujących zdrowy styl życia. | Od 2006 | |
Promowanie inicjatyw i postaw społecznych istotnych dla profilaktyki uzależnień. | Od 2006 | |
Opracowanie oferty pomocy dla osób z rodzin dotkniętych chorobą alkoholową. | 2006 | |
Przygotowanie kadr ( w tym nauczycieli) do profesjonalnej pracy z zakresu profilaktyki uzależnień. | 2006 | |
Wdrażanie programów medialnych kampanii społeczno - edukacyjnych dotyczących promowania zdrowego stylu życia. | Od 2006 | |
1.2 Zmniejszenie udziału osób nietrzeźwych w naruszaniu prawa i porządku publicznego. | Od 2006 | |
Opracowanie modelu działań wspierających procedurę „Niebieskiej Karty" związanej z wystąpieniem przemocy domowej. | 2006 | |
1.3 Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz agresji rówieśniczej | 2006-13 | |
Realizacja programów dotyczących profilaktyki agresji i przemocy rówieśniczej w środowisku dzieci i młodzieży | Od 2007 | |
Realizacja procedury „Niebieskiej Karty" w środowisku lokalnym | 2006-2013 | |
Określenie procedur postępowania związanych z zapewnieniem elementarnego bezpieczeństwa ofiarom różnych form przemocy. | 2007 | |
Utworzenie Gminnego Punktu Informacyjno - Konsultacyjnego | 2007 | |
Prowadzenie akcji informacyjnych zwiększających świadomość społeczną o różnych rodzajach przemocy (w tym mobbingu) | 2006-2013 | |
Wdrażanie programów interwencyjnych dla ofiar przemocy | Od 2008 | |
1.4 Koordynacja i wspieranie działań w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych | 2006-2013 | |
Wspieranie inicjatyw lokalnych ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży | Od 2006 | |
Opracowanie i upowszechnienie profilaktycznych materiałów edukacyjnych, szczególnie do wykorzystania przez nauczycieli oraz pracowników socjalnych | 2007 | |
Tworzenie systemu działań profilaktycznych we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami | 2006-2013 | |
1.5 Zapewnienie dostępu do informacji prawnej osobom z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. | 2006-2013 | |
Skuteczne docieranie do osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym z informacją o możliwościach uzyskania pomocy w zakresie poradnictwa obywatelskiego i prawnego | Od 2008 | |
1.6 Stworzenie w gminie systemu skutecznego reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych, w tym klęsk żywiołowych | 2008 | |
Opracowanie kompleksowych procedur ratowniczych i porządkowych na wypadek wystąpienia klęsk żywiołowych. | 2008 |
Cel główny 2. Zapewnienie właściwej opieki medycznej, w tym wyrównanie szans osób niepełnosprawnych.
CEL SZCZEGÓŁOWY | ZADANIA | DOCELOWY TERMIN REALIZACJI |
2.1 Zapewnienie opieki nad osobami chorymi | Od 2007 | |
Indywidualne wsparcie osób chorych w trakcie leczenia oraz rehabilitacji we współpracy ze służbą zdrowia. | Od 2007 | |
Wzmożenie działań z zakresu profilaktyki zdrowotnej związanej z chorobami społecznymi | 2007-2012 | |
Współpraca w zakresie opracowania i realizacji programów edukacyjnych. | 2007-2013 | |
Rozwój profilaktyki leczniczej w wieku 0-7 lat | Od 2007 | |
2.2 Zapewnienie opieki nad osobami niepełnosprawnymi. | 2007-2013 | |
Upowszechnienie informacji o działaniach prowadzonych na rzecz osób niepełnosprawnych, w tym działania rehabilitacji leczniczej. | 2007 | |
Wspieranie i promowanie działań na rzecz wczesnej rehabilitacji, jej kompleksowości i ciągłości | 2007 | |
Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i inne środki pomocnicze. | 2007-2013 | |
Promowanie i wspieranie rozwiązań zwiększających udział organizacji pozarządowych i wolontariatu w systemie pomocy osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom | 2007-2013 |
Cel główny 3. Promocja zatrudnienia oraz aktywizacja rynku pracy.
CEL SZCZEGÓŁOWY | ZADANIA | DOCELOWY TERMIN REALIZACJI |
3.1 Tworzenie warunków dla przedsiębiorczości i zaistnienia nowoczesnego rynku pracy | Od 2007 | |
Upowszechnienie informacji o ofertach szkoleniowych dla osób dorosłych | Od 2007 | |
Indywidualna pomoc w dostępie do mikrokredytów oraz kredytów i dotacji na rozpoczęcie działalności. | 2007-2013 | |
Zapewnienie warunków sprzyjających tworzeniu nowych miejsc pracy na terenie gminy. | Od 2007 | |
Wspieranie małych przedsiębiorstw oraz gospodarstw rodzinnych. | ||
3.2 Zwiększenie umiejętności osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem | 2007-2013 | |
Wsparcie wczesnego rozpoznania potrzeb i możliwości już we wczesnym stadium bezrobocia. | ||
Wspieranie wszystkich form zatrudnienia oraz aktywności bezrobotnych z uwzględnieniem wolontariatu. | 2007 | |
Dostosowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu do indywidualnych potrzeb. | 2007 | |
Rozszerzanie kontraktów i współpracy z partnerami rynku pracy w zakresie kreowania nowych rozwiązań na rynku pracy. | 2007-2013 | |
Wdrożenie i rozwijanie systemu informacji o rynkach pracy państw Unii Europejskiej. | 2007-2013 | |
Udzielanie zindywidualizowanej pomocy w dochodzeniu do zatrudnienia ludziom młodym. | 2007-2013 | |
Indywidualne wsparcie absolwentów programów terapii uzależnień we wdrażaniu w pracę zawodową. | 2007-2013 |
Cel Główny 4. Zbudowanie systemu działań wspomagających funkcjonowanie rodzin.
CEL GŁÓWNY | ZADANIA | DOCELOWY TERMIN REALIZACJI |
4.1 Zmodyfikowanie systemu wspierania rodziny. | Od 2007 | |
Opracowanie oferty różnorodnych form pomocy i opieki dla dzieci zaniedbywanych społecznie. | Od 2007 | |
Systematyczne doskonalenie współpracy i komunikacji pomiędzy organizacjami i instytucjami w celu przywrócenia rodzinom naturalnym funkcji wychowawczej, społecznej i ekonomicznej. | 2007-2013 | |
4.2 Rozwój usług profilaktyczno - interwencyjnych skierowanych do rodzin. | 2007-2013 | |
Skoordynowanie pomocy materialnej i poradniczej na rzecz rodzin dysfunkcyjnych | ||
Podejmowanie działań diagnostyczno - interwencyjnych skierowanych do rodzin w sytuacjach zagrożenia wykluczeniem społecznym. | 2007 | |
Upowszechnianie aktualizowanej informacji o możliwościach pomocy psychologicznej i prawnej dla rodzin | 2007 | |
W miarę potrzeb zapewnienie środków na bezpłatne korzystanie z pomocy psychologicznej, socjalnej i prawnej ofiarom przemocy i ich rodzinom. | ||
Wg możliwości finansowych gminy oraz zdiagnozowanych potrzeb zwiększenie dostępności specjalistycznych form pomocy dla osób uzależnionych i ich rodzin. | ||
4.3 Organizowanie form edukacji rodziców z wykorzystaniem istniejącego systemu szkolnego | 2007-2013 | |
Zaistnienie oferty doskonalenia zawodowego dla nauczycieli w zakresie edukacji rodziców. | ||
Wg zgłaszanych potrzeb środowiskowych wsparcie organizowanych grup spotkaniowych dla rodziców, którzy nie radzą sobie z różnorodnymi problemami dzieci. | 2007 |
Cel Główny 5. Tworzenie nowych szans rozwoju poprzez większy dostęp do edukacji kultury i sportu
CEL SZCZEGÓŁOWY | ZADANIA | DOCELOWY TERMIN REALIZACJI |
5.1 Promowanie programów z zakresu zdrowego trybu życia | ||
Wspieranie różnorodnych ofert bezpłatnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży | Od 2007 | |
5.2 Rozszerzenie oferty edukacyjnej w zakresie profilaktyki dla osób zagrożonych uzależnieniem, osób uzależnionych oraz ich rodzin | 2007-2013 | |
Zaistnienie oferty programów szkoleniowych z zakresu profilaktyki uzależnień dla osób zajmujących się dziećmi i młodzieżą. | 2008 | |
Rozszerzenie działalności profilaktycznej w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień. | 2007 | |
5.3 Prowadzenie w szkołach zajęć edukacyjnych wpływających na tworzenie poprawnych kontaktów międzyludzkich | 2007-2013 | |
Wprowadzenie do programów wychowawczo - edukacyjnych w szkołach zagadnień z zakresu poprawnej komunikacji międzyludzkiej, w tym równego statutu kobiet i mężczyzn | 2007-2008 | |
Zaistnienie w szkolnych programach wychowawczych elementów problematyki postaw tolerancji i akceptacji wobec odmienności. | 2009 | |
5.4 Stworzenie równych szans edukacyjnych dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. | 2006-2013 | |
W indywidualnych przypadkach pomoc w zapewnienie niezbędnego oprzyrządowania dziecka niepełnosprawnego w szkole. | Od 2007 | |
Zapewnienie środków gwarantujących bezpłatny dowóz/dojazd do publicznych i niepublicznych placówek edukacyjnych dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. | ||
Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci, we współpracy z placówkami oświatowymi oraz służbą zdrowia. | 2006-2013 | |
W miarę potrzeb zapewnienie środków na specjalistyczną pomoc (logopeda, psycholog) świadczoną na terenie szkół. | Od 2006 |
Cel Główny 6. Zapewnienie warunków umożliwiających realizacje celów strategii rozwiązywania problemów społecznych.
CEL SZCZEGÓŁOWY | ZADANIA | DOCELOWY TERMIN REALIZACJI |
6.1 Stworzenie podstaw efektywnej współpracy podmiotów działających na rzecz integracji społecznej | Od 2006 | |
Dokonanie podziału zakresu odpowiedzialności pomiędzy podmiotami świadczącymi usługi na rzecz grup zagrożonych wykluczeniem. | Od 2006 | |
Wymiana doświadczeń - w tym współorganizowanie tematycznych konferencji, forum, debat międzygminnych lub powiatowych. | 2006-2013 | |
6.2 Zapewnienie warunków do efektywnego funkcjonowania zespołu monitorująco - wdrożeniowego. | 2007-2013 | |
Powołanie przez władze gminy zespołu monitorująco - wdrożeniowego ds. strategii | 2006 | |
Przyjęcie zasad funkcjonowania zespołu monitorująco - wdrożeniowego:
| 2006-2013 | |
Systematyczne informowanie społeczeństwa o postępach w realizacji strategii. | 2006-2013 | |
6.3 Pozyskiwanie środków finansowych na realizację programów | 2007-2013 | |
Aktualizowanie i udostępnianie zainteresowanym podmiotom informacji o możliwych źródłach finansowania działań o charakterze społecznym, w tym oparciu o fundusze unijne | 2007-2008 | |
Ustalenie i upowszechnienie klarowanych zasad finansowania i dotowania przez gminę programów realizujących cele strategii | ||
Zagwarantowanie w budżecie gminy niezbędnych środków finansowych na realizację zadań wynikających z celów gminnej strategii | 2007 | |
6.4 Modernizacja infrastruktury pomocy społecznej | 2007-2013 | |
Poprawa bazy lokalowej w celu podniesienia jakości obsługi klientów. Wyposażenie w sprzęt umożliwiający wprowadzenie nowych metod i technik pracy z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. | Od 2007 | |
Doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej. | 2006-2013 |
6. Terminy realizacji celów strategii
Nr | CEL GŁÓWNY | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
1 | Zorganizowanie działania zapewniających mieszkańcom bezpieczeństwo i opiekę prawną | ||||||||
2 | Zapewnienie właściwej opieki medycznej w tym wyrównanie szans osób niepełnosprawnych | ||||||||
3 | Promocja zatrudnienia oraz aktywizacja lokalnego rynku pracy | ||||||||
4 | Zbudowanie systemu działań wspierających funkcjonowanie rodzin | ||||||||
5 | Zapewnienie równych szans rozwoju poprzez ułatwianie dostępu do edukacji, kultury i sportu. | ||||||||
6 | Zapewnienie warunków umożliwiających realizację celów strategii rozwiązywania problemów społecznych. |
7. Źródła finansowania
Podstawowe źródła finansowania działań na rzecz integracji i polityki społecznej Gminy SZREŃSK to:
- środki z Budżetu Rządu
- finanse samorządowe
- fundusze Strukturalne Unii Europejskiej w szczególności:
- a. Europejski Fundusz Społeczny
- b. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,
- sponsorzy
- udział własny zainteresowanych osób
- inne